Het Amber fort bij de stad Jaipur is een van de beroemdste paliezen van India. Hoog gelegen in de heuvels was het enerzijds bedoeld om vijanden te ontmoedigen en anderzijds om de gloeiende hitte van de laagvlakte te ontvluchten. De toeristen kunnen zich met waarlijk reusachtige Indische olifanten naar boven laten rijden. Het paleis ligt prachtig, maar is ook van binnen een bezoek meer dan waard. Overal zijn marmeren paviljoens op het randje van de afgrond om ieder vleugje verkoelende wind te vangen in de zomer met een werkelijk adembenemend uitzicht over de omliggende dalen. Boven ligt een nog veel onneembaarder en vrijwel verlaten fort. We zijn er de volgende dag in de ochtend naartoe geweest. Het bestaat uit tal van enorme muren, twee waterbassins, een kanonnengieterij en een bastion met het 'grootste' kanon van de wereld, dat slechts eenmaal in zijn bestaan afgevuurd is. Er is nooit een vijand gevonden, die de enorme tocht naar boven ervoor over had.
Jaipur de huidige hoofdstad van Rajasthan is een grote strategisch gelegen miljoenenstad, die de laatste eeuwen geprobeerd heeft de grote Mogols wat tegenspel te bieden. Naast een enorme benedenstad zijn er paleizen in de heuvels en in kunstmatige meren. In die tijd bestond er nog geen airconditioning om de Koninklijke familie wat verkoeling te brengen tijdens de moordende hitte van de zomer werden kosten nog moeite gespaard om verkoeling te vinden. In de begintijd hadden de maharadja's enorme harems. Om een beetje mee te tellen moest je minstens honderd vrouwen hebben. Een tamelijk uitputtende bezigheid als je ze allemaal tevreden wilde houden. Het was een enorme eer om uitgekozen te worden als vrouw van de maharadja. Ook was er een paleis voor alle prinsen, die uit al deze inspanningen geboren werden.
In de stad is er een paleis, waarvan de omvang aanmerkelijk groter wordt voorgesteld, dan hij in werkelijkheid is. Een complete stadswijk is voorzien van allerlei schijngevels en versieringen om de indruk te geven, dat het paleis zich over kilometers uitstrekt. Het bekendste bouwwerk is het paleis van de winden. Dit is een vijf verdieping hoog bouwwerk vooral bestaand uit schijngevels. Zeker de bovenste verdiepingen zijn niet bedoeld om te bewonen. Schijn om te imponeren in plaats van werkelijke kracht is kenmerkend voor heel Jaipur en zijn maharadja's. De militaire betekenis van de reusachtige forten buiten de stad is twijfelachtig en je moet maar op het idee komen om honderden huizen te versieren en vrijwel om niet aan de bewoners ter beschikking te stellen teneinde macht en rijkdom te suggereren. Nog steeds is de familie van de maharadja de grootste huizenbezitter van de stad, hoewel hun gebouwen wel wat onderhoud zouden kunnen gebruiken.
De vorige keer hebben we weinig van de binnenstad gezien, terwijl deze juist zo uniek is dank zij zijn enorme verzameling rozerode schijngevels. We werden toentertijd meegetroond naar de mooiste winkel van de wereld. Na een bezoek van meer dan vier uur was er 'helaas' geen tijd meer voor de bezichtiging van de rest van de stad. We hadden zelfs geen behoorlijke foto van het paleis van de winden. Ditmaal waren we veel langer in de stad en kregen we wel wat tijd om ook de unieke binnenstad te ondergaan.
Natuurlijk werden ook de 'winkels' niet vergeten. Niets is gek genoeg om winkels aantrekkelijk te maken voor toeristen. Onder een replica van het paleis van de winden. Ergens boven de ingang van een juwelierswinkel, die in niets te onderscheiden is van de pracht van de paleizen. Een handige ondernemer is op het idee gekomen om de 'hongerige' toeristen een gratis lunch aan te bieden. Hij deed in tapijten en liet zien hoe deze gemaakt en gewassen worden. Hij kwam vervolgens met rum en echte Indische hapjes. Er waren zelfs wat in bladerdeeg verpakte groene pepers bij, die door de heldhaftigen onder ons gezelschap smakelijk opgepeuzeld werden tijdens de aankoop van wat uitermate 'goedkope' tapijten.
Het stadspaleis is een behoorlijk paleis, maar valt in het geweld van de talrijke prachtige schijngevels volledig in het niet. Op een rij liggen drie reusachtige pleinen gescheiden door prachtig versierde poorten. De familie schijnt in delen van paleis nog te wonen. Er is een poort aan de stadskant, waardoor alleen de maharadja en zijn gasten het paleis mogen betreden. Op het binnenhof staat een rijk versierd marmeren paviljoen van twee verdiepingen, dat tegenwoordig dienst doet als expositieruimte. Er is gewoon teveel ruimte in het paleis om nuttig te gebruiken. Buiten de stad ligt een groot mausoleum, zeer het bezoeken waard. Tussen de heuvels liggen daar een half dozijn complexen met marmeren paviljoens ter nagedachtenis aan de laatste vier/vijf maharadja's.
De levendige binnenstad is echte de moeite waard. De eerste dag kregen we 's morgens in de mist in de gelegenheid het huis van de winden te fotograferen. De middag van tweede dag wisten we nog een paar extra uurtjes vrije tijd los te praten. Aanvankelijk was het nog bewolkt. Later kwam de zon achter de wolken te voorschijn en werden de talrijke schijngevels van grauwroze opeens fonkelende oranjerode gebouwen. In een niet aflatende stroom van stadsbewoners en enthousiaste handelaars legden we verscheidene kilometers te voet af. Het is nauwelijks te doen om alles te zien. We hebben op een gegeven moment een fietstaxi genomen en hem het belachelijk hoge bedrag van twintig roepie betaald voor nauwelijks meer dan twee moordende kilometers stijl heuvelopwaarts. Hij was niet meer bij ons weg te slaan. Je kunt je in India laten scheren voor twee roepie. Een gemiddeld dagloon is vijftig roepie. Dat is voor ons Europeanen wel eens wat moeilijk te begrijpen bij een koers van meer dan vijftig roepie tegen een euro.
Een opmerkelijk park is de sterrenwacht van een van de maharadja's. In de tijd die vrij bleef tussen oorlogen tegen Mogols en andere buren, deed hij aan sterrenkijken. Hij is daarbij niet over een nacht ijs gegaan. Hij ontdekte dat grote stenen bouwwerken aanmerkelijk betere metingen opleverden, dan fragiele bouwwerkjes, waarmee gewone astronomen zich moeten behelpen. Onder een aardig overzicht van de verschillende bouwsels, waarmee de sterren bestudeerd zouden moeten kunnen worden. Om deze foto te nemen, heb ik mijn hoogtevrees moeten bedwingen en met trillende knieën een enorme trap moeten beklimmen, die veertig meter boven de rest van het veld uitrijst.
