Na Moskou begon de rondrit langs vier voormalige Sovjet Republieken. We begonnen bij Minsk. We hadden er niet veel van verwacht. De oorlog is er tweemaal overheen gewalst en niets is blijven staan. Toch is het een goed ogende stad geworden. Rotterdam zou er een voorbeeld aan kunnen nemen. Het is ruim aangelegd. De gebouwen zijn precies goed neergezet. Op de juiste plaatsen zie je groen. Landschaparchitect en stedenbouwer hebben een fantastische prestatie geleverd. In Wit-Rusland heerst nog steeds de staat. Dat heeft tot gevolg, dat de gebouwen van staatswege worden onderhouden. Van buiten ziet de stad er goed en netjes onderhouden uit ondanks de economische problemen. We hadden hier ons laatste gezamenlijke inclusieve (gala)diner. Onze gids deed er wat lacherig over. Hij had de 'agent' ook uitgenodigd. Dat voorkomt problemen. Het was een splinternieuw restaurant, het eten was behoorlijk en alles was vergezeld van champagne en wodka. Minsk viel ons niet tegen...

De volgende dag reden we naar Vilnius in Litouwen. Zoals elk van de zojuist aangesloten landen bij de EEG was het eventjes wennen na Moskou en Leningrad. Hoewel het geen steden zijn voor liefde op het eerste gezicht groeide allengs de waardering. De steden Vilnius, Riga en Tallinn zijn totaal verschillend. De laatste twee zijn havensteden, terwijl Vilnius in het binnenland ligt. Tallinn is een enorme, prachtige vesting, Riga is een mondiale stad, terwijl Vilnius een provinciale stad is met veel kerken. De landen hebben 3 1/2, 2 1/2 en 1 1/2 miljoen inwoners. Door de eeuwen heen zijn ze overheerst door Denen, Duitsers, Polen, Zweden en Russen. Slechts enkele tientallen jaren zelfstandigheid hebben ze mogen genieten. Litouwen doet krampachtige pogingen eigen geschiedenis te tonen. De anderen doen zelfs daar geen poging toe.

 

Er is in de middeleeuwen een Pools/Litouws rijk geweest, dat zich uitstrekte van de Oostzee tot de Zwart Zee. Bij de eerst Poolse deling is het verdeeld tussen de buurlanden. De leidende rol, die Litouwen claimt in dit rijk, kan nauwelijks serieus genomen worden, als je de omvang van de toenmalige hoofdstad in ogenschouw neemt. Dat was een kasteel met dorp gelegen op een reeks eilanden in een merengebied. Prachtig gelegen biedt het kasteel nauwelijks ruimte voor meer dan 500 personen, terwijl de 'stad' nooit groter geweest kan zijn dan enkele duizenden inwoners. Het is ondenkbaar, dat een dergelijke onbeduidende stad een rijk van vele duizenden kilometers heeft kunnen beheersen.

Er is een museum in het volledig opnieuw opgebouwde kasteel met de 'echte' geschiedenis van Litouwen. Een povere collectie. Ze moeten maar zo snel mogelijk de honderden jaren zweden en Rusland in de collectie opnemen. We hebben na afloop een half uurtje onder het genot van een kopje koffie zitten genieten in een uitspanning langs het water van het watersportparadijs in wording. Het was heerlijk. Je kunt er wel de hele dag blijven zitten...

De stad Vilnius is gezellig. Het heeft een half dozijn kerken. De bebouwing is laag gehouden met wat nieuwbouw en maakt deels een verwaarloosde indruk. Het duurt nog wel een paar jaar voordat in de hele stad de sporen van vijftig jaar communisme zijn uitgewist. Er zijn talrijke restaurants. De prijzen verschillen enorm. In het hotel betaalden we het dubbele van in de stad. In de stad betaal je tussen tientje en twintig euro voor een maaltijd. Dezelfde fles wijn kost in het ene restaurant tien en in het andere twintig euro. Een beetje rondkijken loont de moeite. We hebben een replica van een modern schilderij gekocht voor 65 euro. Volgens Wim is het van een bekende schilder. We kochten het van degene, die het kennelijk nageschilderd had. Het kostte enige moeite om zijn aandacht te trekken en na flink afdingen in gebroken Engels en Duits mochten we het meenemen.

Een vast element in iedere rondleiding is het KGB-museum gelegen in het voormalige cellenblok. Wat mij betreft kan het uit het programma. Het cellenblok is ongeveer wat je ervan verwachten kunt, maar het langdurige begeleidende verhaal, is gruwelijk. Volgens mij kun je dit deel van de geschiedenis beter zo snel mogelijk vergeten. Rusland is immers de belangrijkste handelspartner van nu en in de toekomst. Het kweken en onderhouden van haat is nergens goed voor. En de Litouwers waren niet de enige in de voormalige Sovjet Unie, die slechte herinneringen hebben aan de KGB. Gezien de omvang van het cellenblok en huidige samenstelling van de bevolking (merendeels Litouwers) is de onderdrukking hier minder geweest, dan in Letland en Estland, waar deportaties en bijbehorende russificatie veel verder voortgeschreden zijn.